- жылқышы
- зат.Сулы, батпақты жерде өмір сүретін, тұмсығы үзын және төмен қарай иілген сұрғылт түсті құс.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
жылқышы ата — көне Жылқы малының пірі, иесі … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тасшәй — (Монғ.) кірпіш шай. Жылқышы Асылбек пен Байқозыны қамал маңын барлауға қалтырып, алдына салған елу қараны таныс саудагер сарттың қорасын қамап, өзі т а с ш ә й ішіп, аз тынықты (С. Тәу., Арм. тау, 98). Өзіндік құнның келесі бірлігі саудада жиі… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бадашы — (Жамб., Шу) сиыршы. Сәлем бердім отырған жылқышы, қойшы, түйеші, б а д а ш ы шаруа жалпыға (Жамб., Шу) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
гылабан — (Тәж.) жылқышы. Әкем бұрын г ы л а б а н болып істеген еді (Тәж.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
таран — (Монғ.) егін. Су екеш суға таласқан ел түнде суды басқа т а р а н ғ а аударып жіберіп болмады. Жылқышы өз ауылының кезегінде басқа т а р а н ғ а су беретін көмейге ешкім көтере алмайтын үлкен ақ тасты әкеліп тастайтын (С. Тәу., Арм. тау, 45).… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
торғауыт — (Монғ.) монғол тектес ру. Сол қанатта Алтай округінің әскери шекара басынан, оңда Хэбэй амбыннан кепілдік алған Жылқышы: “Жұртбайға енді қамшы ұшын бермеспін” деп ойлады. Ұранхай, дөрбет, тыва, т о р ғ а у ы т төрелерімен тіл табысса осы орны… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
түңкелі — (Монғ.) шөбі шүйгін, шұрайлы, тың көлемді, алқапты жер. Міне, Қарағайты. Құшағы – құт, қойнауы – сүт, құйқалы өңір, жалғыз қой қоздаса айран ішкізетін т ү ң к ел і алаң (“Ж. өмір”, 18.07.1983). Сондықтан сіздерді аймақ басшыларымен келісе отырып … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шинелісу — (Монғ.) шиленісу. Талдардан желек жамылған сұлу табиғат ғана емес онда адам мен экология тартысы ш и е н е л і с е жүріп жатыр деуге болады («Алау», 8.07.1990). Жылқышы үкірдай ел ш и е н е л і с т і р м е у д і жөн көріп, Жәдік билерімен… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ергүдік — сын. сөйл. Әңгүдік, алаңғасар. Батыр, аңқау, е р г ү д і к жылқышы Омардың басына түскен ауыртпалыққа қабырғасы қайысып, пенделік ізетпен жаны ашығандай (О. Бөкеев, Өз отыңды., 146) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі